Skip to content

Sığacık ve Teos Antik Kenti

Sığacık, İzmir ilinin Seferihisar ilçesine bağlı bir mahalledir. 1522 yılında inşa edilen Osmanlı kalesi Sığacık Kalesi ve Teos Antik Kenti sınırları içerisinde yer alır.

Sığacık, Seferihisar merkezine 5 kilometreden daha az bir mesafededir. Kuzeye bakan küçük bir yarımada üzerinde konumlanmıştır. Liman doğu tarafında, plajlar ise batı tarafındadır.

Teos, Eski İyonya’nın batısında yer alan bir antik şehirdir. İzmir’in yaklaşık 60 km güneybatısında, Seferihisar ilçesine bağlı Sığacık Mahallesi’nde bulunur.

Antik liman kenti Teos’un, MÖ 1000’li yıllarda Şarap Tanrısı Dionysos’un oğlu Athamas tarafından kurulduğu iddia edilmektedir. Kentin en önemli yapılarından biri, Teos’un koruyucu tanrısı Dionysos adına inşa edilen Dionysos Tapınağıdır. Bu tapınak, Helenistik dönemin ünlü mimarı Hermogenes tarafından tasarlanmış olup, Anadolu’daki Dionysos’a adanmış en büyük tapınak olarak bilinmektedir.

Arkeolojik araştırmalar, Teos’un MÖ 6. yüzyıla kadar önemli bir ticaret merkezi olduğunu ve tarihinin Eski Mısır’a kadar takip edilebildiğini göstermektedir. Teos’un kuruluşuyla ilgili iki farklı görüş vardır

  Birinci görüşe göre, Teos, MÖ 2000’li yıllarda Akalar’dan kaçan Giritliler tarafından kurulmuş olup, Karyalıların bir kenti olarak bilinmektedir. Bu nedenle, bölgenin yaklaşık 4000 yıldır kesintisiz yerleşime sahne olduğu söylenebilir.

  İkinci görüş ise, 1962-1967 yılları arasında sürdürülen kazılara dayanmaktadır. Bu kazılar, Protogeometrik Dönem’den (MÖ 1000 civarı) itibaren Teos’ta yerleşim olduğunu ortaya koymuştur.

Yaklaşık MÖ 600 yıllarında, ünlü filozof Thales, on iki İyon kentinin merkezi olarak Teos’u önermiştir, ancak bu öneri kabul görmemiştir.

Teos, İyonya’nın on iki kentinden biri olup, en önemli yapılarından biri olan Dionysos Tapınağı, MÖ 2. yüzyılın başlarında Prieneli Hermogenes tarafından inşa edilmiştir. Tapınak, Roma İmparatorluğu döneminde sıkça onarılmış ancak depremlerden büyük zarar görmüştür.

Kazılar ve Arkeolojik Araştırmalar

Teos’a yönelik keşif gezileri oldukça eskiye dayanmaktadır. Antik kenti ilk olarak 1764-1765 yıllarında, Dilettanti Cemiyeti adına R. Chandler incelemiştir. Chandler, Vitruvius’un bahsettiği Dionysos Tapınağı’nı detaylı bir şekilde araştırarak, bulgularını Antiquities of Ionia Series (1769) ve Travels in Asia Minor (1775) adlı eserlerinde yayımlamıştır.

1837 yılında jeolog ve antikacı W. Hamilton, Teos’u ziyaret etmiş ve gözlemlerini Researches in Asia Minor, Pontus, and Armenia (1842) adlı eserinde paylaşmıştır. Hamilton, özellikle Teos’un jeolojisi ve topoğrafyasıyla ilgilenmiş, ayrıca birçok kalıntı ve güney limanı üzerine gözlemler yapmıştır.